Hiri berri

Hiri berria (edo herri berria), batzuetan oin berriko hiria/herria^[1], aldez aurretik urbanizatu gabeko lurralde batean sortutako hiri bat da, helburu jakin batekin eta hirigintza-plan orokor baten arabera. Garapena, beraz, erabaki administratibo baten mende dago, eta ez biztanleriaren mugimendu naturalaren mende.

Proiektu horiek garapen-metodo berriak ahalbidetzen dituzte^[2], askotan une jakin batean hiri idealari buruzko hausnarketek markatzen dituztenak. Erregulartasunez antolatu ohi dira (erretikula, izar itxurakoa, lineala etab.); eta osagai nagusiek (eraikin publikoek, zerbitzuen antolamenduak eta, batzuetan, eraikitzaileei ezarritako muga arkitektonikoek) programa sozial edo intelektual bat adierazten ahal dute. Hiri-bilbean helburu ideologikoak gorpuzten dira, baita erlijiosoak edo mistikoak ere.

Euskal Herrian, badira hiri berri historikoak, batez ere errege-erreginek sortutakoak Erdi Aroan. Horien artean daude Arrasate, Guardia edo Bastida. Gainera, badira Hiriberri eta Herriberri izeneko herrian, batez ere Nafarroan, populazio-berritzeak edo populazio-elkartzeak eragindako faktura berriko herriak izendatzen dituztenak. Horien artean daude Hiriberri (Aezkoa), Hiriberri (Arakil) eta Erriberri.

1. ↑ Oin berriko Arkitektura hiztegia, EHU (noiz kontsultatua: 2024-08-14)
2. ↑ (Frantsesez) Steinberg J (1980). L'aménagement des villes nouvelles. In Annales de géographie, juillet 1980, (478-486 or.). Armand Colin.